Sáng 21/4, Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức Tọa đàm khoa học “Gắn kết cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp để phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp trình độ cao”. Dự Tọa đàm có ông Cao Đức Phát – Phó Ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương; Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường.
Chưa chủ động dự báo nhu cầu nguồn nhân lực
Phát biểu tại Tọa đàm, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh, kết nối cung – cầu nhân lực là nhu cầu tự thân của các trường đại học và các doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh hiện nay, dưới sự tác động rất mạnh của cách mạng khoa học công nghệ thì việc kết nối nắm bắt được nhu cầu ngành nghề, yêu cầu kỹ thuật công nghệ, tổ chức đào tạo càng trở nên quan trọng.
 |
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ phát biểu tại Tọa đàm
Bộ trưởng cho biết, hiện nay có khoảng 54 cơ sở giáo dục đại học, nghiên cứu đào tạo đại học, sau đại học có liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp, với khoảng 325 ngành nghề, hàng năm có khoảng một vạn cử nhân tốt nghiệp phục vụ cho các hoạt động khác nhau trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn.
“So với yêu cầu về số lượng qua đào tạo thì con số này còn khá nhỏ bé. Về chất lượng, khảo sát năm 2018 cho thấy, trong số một vạn sinh viên tốt nghiệp thì khoảng 75% có việc làm đúng theo ngành nghề đào tạo, như vậy vẫn còn 25% nữa làm việc trong những ngành gần hoặc chưa có việc làm hoặc phải đổi nghề” – Bộ trưởng đưa ra thông tin.
Lí giải về tình trạng này, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho hay, nguyên nhân là do tính dự báo của một số cơ sở đào tạo còn hạn chế, bị động, vẫn nặng về đào tạo những gì trường có thế mạnh chứ chưa thực sự quan tâm tới nhu cầu thị trường và kết nối doanh nghiệp; chưa kể nhiều ngành nghề mới, lĩnh vực mới đã xuất hiện mà đào tạo chưa theo kịp.
“Chương trình đào tạo của một số trường chưa sát với thực tiễn, quy trình xây dựng chương trình đào tạo, tổ chức đào tạo chưa thực sự đổi mới, dẫn đến sản phẩm đào tạo chưa thích nghi ngay, doanh nghiệp còn phải mất thời gian để đào tạo thích ứng, đó là vấn đề cần phải đẩy mạnh kết nối cơ sở đào tạo với doanh nghiệp để doanh nghiệp thực sự quan tâm tới sản phẩm đào tạo của chúng ta” – Bộ trưởng lí giải.
Bộ trưởng cũng nhắc đến những hạn chế từ đội ngũ giảng viên, đến cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm tại nhiều cơ sở đào tạo; các cơ sở đào tạo cũng chưa tạo ra được một hệ sinh thái đào tạo – đổi mới sáng tạo để sinh viên được học tập gắn liền với thực tiễn.
 |
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ và Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường tham quan triển lãm trong khuôn khổ Tọa đàm
Để khắc phục tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng ngành nông nghiệp, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định các cơ sở đào tạo phải đổi mới chương trình đào tạo. “Không phải chỉ các trường nông – lâm – ngư nghiệp gói gọn trong 54 cơ sở hiện nay mới đào tạo được nhân lực cho ngành nông nghiệp. Nhiều ngành công nghệ thông tin, khoa học quản lý từ hàng trăm cơ sở đào tạo cũng có thể đào tạo nhân lực cho nông nghiệp, bởi từ khâu sản xuất đến khâu chế biến đều có thể ứng dụng công nghệ cao” – Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng cho biết, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học được Quốc hội thông qua mới đây với tinh thần tự chủ rất cao sẽ là cú hích cho giáo dục đại học. Trong đó, sẽ tạo điều kiện cho các trường đại học, doanh nghiệp và các tổ chức có liên quan được cùng phối hợp với nhau trong hoạt động đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao.
“Tâm điểm là tạo ra một hệ sinh thái đổi mới, sáng tạo trong các cơ sở giáo dục đại học để khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn không chênh nhau. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học công nghệ, chuyển giao tri thức để tạo ra những mô hình đổi mới sáng tạo khởi nghiệp tốt, lấy đó làm hạt nhân lan tỏa, tạo sự kết nối bền vững giữa nhà trường – doanh nghiệp” – Bộ trưởng nhấn mạnh.
Tìm ra mô hình đào tạo nhân lực nông nghiệp công nghệ cao hiệu quả
Phát biểu tại Tọa đàm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường khẳng định, việc đào tạo nguồn nhân lực có đủ kiến thức và kĩ năng, phẩm chất và thái độ đáp ứng các yêu cầu và đòi hỏi của nền nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nền nông nghiệp thông minh có vai trò quan trọng, mang tính quyết định đến sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới. Đồng thời tạo ra những đột phá trong sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế.
Để làm được những việc này, Bộ trưởng cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo nguồn nhân lực nông – lâm – ngư nghiệp cần xây dựng kế hoạch đào tạo cần sát hơn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn mới. Đồng thời tìm ra mô hình đào tạo nhân lực một cách hiệu quả nhất, giúp các cơ sở sản xuất hàng hóa với quy mô lớn, chất lượng cao hơn. Tìm hiểu và có kế hoạch đào tạo củng cố tăng cường năng lực hệ thống dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp.
 |
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại Tọa đàm
“Việt Nam chúng ta tuy có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp nhưng đa số nguồn nhân lực trong nông nghiệp (với tỷ trọng khoảng 46%) chưa đáp ứng được yêu cầu của việc ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ mới. Bên cạnh đó, việc doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo của cơ sở giáo dục đại học là rất cần thiết.
Do đó, chúng ta cần phải nhận thức rõ sức ảnh hưởng và tác động của việc gắn kết giữa cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp. Muốn vậy, chúng ta cần thay đổi chiến lược về đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực nông – lâm – ngư nghiệp để có thể thích ứng với sự phát triển doanh nghiệp nông nghiệp, đảm bảo cho nền nông nghiệp nước nhà phát triển nhanh và bền vững” – Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nêu rõ.
Tọa đàm khoa học “Gắn kết cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp để phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp trình độ cao” là diễn đàn nhằm kết nối các nhà quản lý của các bộ, ngành ở Trung ương và địa phương, các nhà khoa học khối nông lâm ngư toàn quốc, các doanh nghiệp quan tâm đến đầu tư, khởi nghiệp từ nông nghiệp và các em học sinh, sinh viên.
Có 3 tham luận được trình bày tại Tọa đàm gồm: Gắn kết giữa cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp trong đào tạo nhân lực nông nghiệp trình độ cao; Kết nối doanh nghiệp với cơ sở đào tạo để nâng cao chất lượng và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực: Góc nhìn từ doanh nghiệp; Kinh nghiệm quốc tế về hợp tác đào tạo giữa doanh nghiệp – cơ sở giáo dục đại học;
Tại Tọa đàm còn có hai phiên báo cáo và thảo luận về nhu cầu nguồn nhân lực phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn trong tình hình mới và cơ chế, chính sách kết nối giữa cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp để đáp ứng yêu cầu nhân lực nông nghiệp trình độ cao.
Trong khuôn khổ Tọa đàm cũng đã diễn ra nhiều hoạt động bên lề như ngày hội việc làm; ký kết biên bản hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học và các doanh nghiệp trong đào tạo và đào tạo bổ sung nguồn nhân lực nông nghiệp trình độ cao; triển lãm thành tựu nổi bật về công nghệ đào tạo và các sản phẩm khoa học của các trường đại học; khánh thành bệnh viện thú y đầu tiên tại Việt Nam.